مقدمه
فتالات‌ها (Phthalates) مشتقات اسید فتالیک هستند که برای نرم‌کنندگی پلیمرها و تثبیت عطر/رایحه در محصولات آرایشی-بهداشتی (شامپو، لوسیون، کرم، عطر/اسپری بدن، لاک ناخن) استفاده می‌شوند و از طریق پوست، استنشاق و بلع وارد بدن می‌شوند.
منابع مواجهه
- محصولات آرایشی–بهداشتی (ویژه محصولات leave-on و عطری): الگوهای مصرف چندمحصولی با افزایش غلظت متابولیت‌های فتالات در ادرار مرتبط هستند.
- محیط و غذا: انتقال فتالات‌ها از ظروف پلاستیکی و تماس‌با‌غذا منبع مهم مواجهه است.
گروه‌های آسیب‌پذیر
- زنان باردار و جنین: مواجهه پره‌ناتال با مخلوط EDCها (از جمله فتالات‌ها) با ریسک‌های متابولیک مادری/نوزادی مرتبط گزارش شده است.
- نوزادان و کودکان: استفاده از محصولات مراقبت پوستی کودکان با سطوح بالاتر متابولیت‌های فتالات/جایگزین‌ها در ادرار همراه بوده است.
مسیرهای ورود به بدن
تماس پوستی از کرم/لوسیون، استنشاق عطرها/اسپری‌ها و بلع (از راه آلودگی غذا به‌واسطه بسته‌بندی) مسیرهای اصلی‌اند.
اثرات فتالات‌ها بر سلامت بزرگسالان
- اختلالات هورمونی
فتالات‌ها به گیرنده‌های هورمونی متصل شده و تعادل غدد درون‌ریز را مختل می‌کنند. این امر می‌تواند منجر به کاهش سطح تستوسترون در مردان و بی‌نظمی‌های هورمونی در زنان شود. - کاهش باروری
مطالعات نشان داده‌اند که قرارگیری طولانی‌مدت در معرض فتالات‌ها با کاهش کیفیت اسپرم، ناباروری مردان و اختلالات تخمک‌گذاریدر زنان ارتباط مستقیم دارد. - افزایش خطر سرطان‌ها
شواهدی وجود دارد که برخی فتالات‌ها با سرطان پستانو سرطان بیضه در ارتباط هستند. - آسیب به کبد و کلیه
متابولیت‌های فتالات می‌توانند به بافت کبد و کلیه آسیب زده و سبب افزایش آنزیم‌های کبدی و اختلال عملکرد کلیوی شوند.
اثرات بر کودکان و نوزادان
- عصبی–شناختی و رفتاری: مواجهه جنینی با برخی فتالات‌ها با پیامدهای رشد عصبی–رفتاری کودکی همبسته گزارش شده است.
- تکامل دستگاه تناسلی: اختلال‌های ضدآندروژنی پره‌ناتال با نشانگرهای تکامل جنسی مردانه مرتبط‌اند.
- آسم و آلرژی: مواجهه با فتالات ها در اوایل زندگی به افزایش خطر آسم/رینیت/ویزینگ را تقویت کرده‌اند.
بعد محیط‌زیستی
- فتالات‌ها در محیط‌های آبی و رسوبات به‌طور گسترده یافت می‌شوند و برای آبزیان ریسک مزمن ایجاد می‌کنند .
- مقالات در سال های ۲۰۲۴–۲۰۲۵ بر اثر سمیت اکولوژیک فتالات‌ها تأکید دارند.
توصیه‌های کاهش مواجهه
- انتخاب محصولات با برچسب Phthalate-free و Fragrance-free (به‌ویژه برای بارداری/کودکی).
- کاهش تعداد محصولات leave-on و عطری.
- احتیاط در تماس‌با‌غذا: انتخاب ظروف/بسته‌بندی‌های مطابق با مقررات به‌روز و اجتناب از گرم‌کردن غذا در پلاستیک‌های مشکوک.
محصولات سالوویتو: انتخابی سالم و ایمن
محصولات مراقبتی و بهداشتی سالوویتو با فرمولاسیونی نوآورانه و مطابق با استانداردهای جهانی، فاقد فتالات، پارابن، سولفات و سایر ترکیبات مضر هستند. این محصولات با تکیه بر ترکیبات گیاهی و ایمن، ضمن مراقبت مؤثر از پوست و مو، سلامت مصرف‌کنندگان و محیط زیست را در اولویت قرار می‌دهند. انتخاب سالوویتو یعنی گامی مطمئن به سوی زیبایی پایدار و زندگی سالم‌تر.
نتیجه‌گیری
فتالات‌ها اگرچه به‌طور گسترده در محصولات روزمره به کار می‌روند، اما شواهد علمی نشان می‌دهند که این ترکیبات می‌توانند اثرات جدی و مخربی بر سلامت بزرگسالان و به‌ویژه کودکان داشته باشند. با توجه به اینکه مصرف‌کنندگان روزانه در معرض این مواد هستند، انتخاب محصولات بهداشتی و مراقبتی فاقد فتالات یک اقدام پیشگیرانه حیاتی برای ارتقای سلامت عمومی محسوب می‌شود. همچنین، توصیه می‌شود سیاست‌گذاران و سازمان‌های بهداشتی قوانین سخت‌گیرانه‌تری در زمینه محدودیت استفاده از فتالات‌ها در صنایع آرایشی و بهداشتی وضع کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله «فتالات ها و اثرات آن هابر سلامت و محیط زیست» در ویکی پدیا مراجعه نمایید.
برای خرید محصولات پوستی تخصصی و ایمن سالوویتو به لینک «فروشگاه سایت» مراجعه نمایید.
منابع
Rosen, E. M., Barrett, E. S., Rivera-Núñez, Z., … & Ferguson, K. K. (2023). Patterns of personal care product use during pregnancy and associations with urinary phthalate and phthalate replacement biomarkers across pregnancy. Journal of Exposure Science & Environmental Epidemiology, 33(6), 807–819
Hyman, H., Trasande, L., Gennings, C., & others. (2025). Global mortality from cardiovascular disease attributable to di(2-ethylhexyl) phthalate (DEHP) exposure, 2018. eBioMedicine, 110, 105–120
Barrett, E. S., Sathyanarayana, S., Woodruff, T. J., … & James-Todd, T. (2024). Prenatal exposure to endocrine-disrupting chemical mixtures and metabolic syndrome markers in pregnant women and their children. JAMA Network Open, 7(4), e249876
U.S. Food & Drug Administration (FDA). (2024). Phthalates in cosmetics
U.S. Food & Drug Administration (FDA). (2024). Fragrances in cosmetics